Heb jij het idee dat je gevoelens van kinderen accepteert?

Welk cijfer geef jij jezelf op een schaal van 1 tot 10?

In het leven van alledag komen emoties voorbij. Kinderen zijn bijvoorbeeld blij, opgelucht, verdrietig, bang, gefrustreerd of boos. Mogen zij dit zijn?

Als ik het vraag is het antwoord altijd: ‘Ja natuurlijk mag dat!’

In de praktijk blijkt dat we minder vaak de gevoelens van kinderen erkennen dan we denken.

Kinderen die opgetogen zijn kunnen bijvoorbeeld heel veel geluid produceren. We vragen hen om rustig te zijn. Kinderen die boos zijn kunnen mopperen, schelden, een deur dicht smijten of slaan. We spreken hen aan op dit gedrag, niet op onderliggende emotie. Geven soms straf. Kinderen die verdrietig zijn willen we zo snel mogelijk troosten. Tegen een kind dat gefrustreerd is omdat iets niet lukt zeggen we: ‘Volgende keer beter’.

Emoties bepalen gedrag. Als boos zijn oké is, hoe mag dat er dan uitzien? Welk gedrag is in jouw ogen acceptabel? Hoelang mag een kind van jou verdrietig zijn? Hoeveel geluid accepteer jij bij blijheid?

De emotie van een kind roept ook bij jou iets op. We komen al snel met:

• een oordeel
• een advies
• een oplossing

terwijl daar niet om is gevraagd. Benoem eerst eens de emotie die je waarneemt bij het kind. Wees dan even stil. Op die manier geef je het ruimte om iets te vertellen als hij dat wil en kan. Je hoort het verhaal achter de boosheid, de frustratie of het verdriet. Je kunt daarna samen bepalen wat er nodig is. Soms is dat niets, is jouw luisterend oor al voldoende. Soms is dat even samen stampen om boosheid kwijt te raken. Soms is het wat ruimte om zichzelf weer te herpakken.

Kijk deze week eens welke emoties allemaal voorbij komen. Klopt jouw cijfer hierboven? Accepteer jij de gevoelens van kinderen?

Tijdens het spelen worden kinderen vaak gewaarschuwd. Jongens 5x vaker dan meisjes.

Tijdens het buitenspelen hoor ik bijvoorbeeld:

• Als jullie met zijn drieën op het fietsje zitten vallen jullie straks om
• Niet zo hoog schieten met de bal want dan komt hij op het dak
• Niet omhoog lopen op de glijbaan want dan gebeuren er ongelukken
• Pas op anders wordt jouw jas vies
• Maak je het niet kapot?

Hoe vaak waarschuw jij kinderen tijdens het spelen? Ben je je daar van bewust?

Kinderen hebben meestal geen boodschap aan waarschuwingen. Hoe vaak zeg jij: ‘Ik heb je nog zo gewaarschuwd!’ Weet dat een waarschuwing niet altijd doordringt als een kind heel uitgelaten is of verdiept is in zijn spel.

Je waarschuwt meestal met goede bedoelingen. Je wilt misschien niet dat de kinderen zich bezeren. Je voelt je verantwoordelijk. Echter, bij spelen hoort bezeren. Bij spelen hoort ervaren dat iets niet helemaal gaat zoals je had gedacht. Door dat te mogen ervaren leren kinderen het meest.

Dit kan je doen:

• Als er sprake is van groot gevaar waarschuw je niet maar grijp je direct in. Leg daarna in weinig woorden uit waarom je ingreep.
• Is er geen groot gevaar blijf dan in de buurt van het kind of het groepje kinderen.
• Kijk hoe kinderen hun probleem proberen op te lossen.
• Geef een compliment over hun inspanning of de vindingrijkheid om het op te lossen.

Een kleuter die met zijn voet vast zat onder het hek van de speeltuin was erg geschrokken en in tranen. Hij werd geholpen en getroost door een leeftijdsgenootje. De tip die hij kreeg werkte. Toen zijn voet los kwam was hij enorm opgelucht. De helper was duidelijk trots. Een mooi gezamenlijk moment voor deze jongens. Dit kind zal niet snel nog eens met zijn voet onder het hek komen.

Organiseer met vrienden of collega’s een ‘waarschuwweek.’  Iedereen probeert zich tijdens deze week bewust te worden van de waarschuwingen die je tijdens het spel van je kinderen geeft. Inventariseer welke waarschuwingen het meest worden gegeven.

Vraag jij kinderen om de oplossing?

Twee kinderen hebben ruzie. Je luistert aandachtig naar de verhalen van beide kinderen. Vervolgens bepaal jij wat de beste oplossing is. Je zegt de kinderen wat zij moeten doen.

Dit noem ik ‘in de oplossing schieten.’ Voor je er erg in hebt doe je dat. Je wilt immers dat er weer plezierig doorgespeeld kan worden. Je hebt een doel voor ogen.

Vooral vrouwen zijn geneigd heel snel met oplossingen te komen. Met de beste bedoelingen doen we dat. Maar…we helpen kinderen zelfstandiger worden door hen zoveel mogelijk om de oplossing te vragen en onze eigen ideeën even in te slikken.

Wist je dat kinderen die zelf een oplossing hebben bedacht voor een lastige situatie of vraagstuk zich veel vaker aan de gemaakte afspraken houden dan kinderen die opgelegd hebben gekregen wat en hoe ze iets moeten doen?

Maar hoe doe je dat dan? Je kunt denken aan zinnen als:

• Hoe kunnen we dat nu eens oplossen? (op nieuwsgierige toon)
• Ik ben op zoek naar een idee om …… (hardop denken)
• Wat zou jou helpen?
• Wanneer is het voor jou opgelost?
• Wie heeft er een idee hoe we…….

Probeer komende twee weken minimaal 4 keer kinderen om de oplossing te vragen.

Ik ben benieuwd naar het resultaat!

Kan jij tegen een stilte in een gesprek of vul je die zo snel mogelijk op met praten?

Wist je dat je meer te weten komt over gedachten, beweegredenen en gevoelens van kinderen als jij minder praat? Het is eigenlijk heel simpel. Als je praat luister je niet. Als je stil bent kun je de ander horen.

Gebruik jij bewust stiltes in jouw contact met kinderen?

Als je even stil bent kan het kind

• verwerken wat jij zegt
• voelen dat er ruimte is om iets te zeggen
• voelen dat hij ‘aan de beurt’ mag zijn
• zich gehoord en gezien voelen

Eigenlijk grappig dat stil zijn zo moeilijk is. Het vraagt voor de meesten van ons een flinke inspanning. Ook als de stilte voor jouw gevoel lang lijkt te duren WACHT! Jouw tijdsgevoel klopt op zo’n moment vaak niet.

Ik weet het, wachten is moeilijk, wachten kan jou een onrustig gevoel geven, wachten voelt soms ongemakkelijk. Stiltes kunnen zelfs spannend zijn.

Ik nodig je van harte uit om jezelf hierin te trainen. Zie het als een uitdaging. Probeer komende weken eens een paar keer stil te zijn.